Jij bent ook altijd aan het werk! Wanneer doe je de deur dicht?
Jet Hasper - Eigenaar Intens Productief
Het is weekend en je laptop ligt verleidelijk op de keukentafel. Je vindt je werk leuk, dus ach, waarom niet? Een bakje chips erbij en jij kan (g)aan. Tot iemand begint te klagen. Of jij zelf onrustig wordt. Jij bent ook altijd aan het werk! Was dat nou eigenlijk de bedoeling?
Stel, je bent in een (vrij) weekend van plan nog even te werken. Je partner, een vriend(in), de buurvrouw of je kind vraagt je iets leuks te ondernemen (laat me raden, jullie gaan wandelen). Laat ik dat doen, denk je. Het is tenslotte weekend.
Je klapt je laptop dicht. Zucht. Moet maar even wachten... En daar is het:
Een schuldgevoel naar je werk
Je besluit je privé-tijd te benutten zoals het is bedoeld, en als gevolg voel jij je schuldig. Als je nee had gezegd tegen je partner, je vriend(in), de buurvrouw of je kind....ook een schuldgevoel. Dat kan toch niet jouw bedoeling zijn?
Altijd aan het werk: ‘Ik vind het leuk’
Het lijkt oké; altijd werken omdat je het leuk vindt. Maar wat ik van mijn deelnemers hoor is dat een continue stroom van berichten en informatie hen aan het werk houdt. Je kunt de deur niet achter je dichttrekken. Letterlijk, omdat je thuiswerkt. Maar ook figuurlijk; er komt te veel op je af en je bord ligt te vol.
Je zit in een gevarenzone als je je verplicht voelt om te werken in je privétijd. Waarom? Omdat het een signaal is:
- Van tijdgebrek: je hebt je privé-tijd nodig om zaken weg te werken.
- Van een gebrek aan vrije (denk)ruimte: ononderbroken denkwerk is alleen nog mogelijk als jouw collega's vrij zijn (en jij eigenlijk ook).
- Van disbalans tussen werk en privé. En tussen inspanning en ontspanning (ja, dat geldt ook als je je werk leuk vindt).
Het gevaar zit niet alleen in een tekort aan ontspanning. Je werkplezier neemt af als schuldgevoel je drijfveer wordt. Of als je je tekort voelt schieten omdat je het in beide werelden ‘nooit helemaal goed kan doen’.
Ik zou eigenlijk wel heel graag....
Als werk jouw privé-tijd opslokt, sta je dan nog stil bij wat jij echt belangrijk vindt náást je werk? Je wilt eigenlijk sporten. Eigenlijk gezond(er) eten. Eigenlijk met meer aandacht bij je kinderen zijn. Eigenlijk de mantelzorg voor je ouder(s) beter regelen. En ga zo maar door. Eigenlijk.
Wat was hier ook alweer jouw bedoeling?
Voor de vraag naar de bedoeling heb je ook in je privéleven ruimte nodig. Niet omdat je daarna beter presteert op je werk, of omdat je moet voorkomen dat stress normaal wordt (wat op zich wel waar is). Maar omdat het je leven en je werk gewoonweg leuker en zinvoller maakt. Dat is al reden genoeg, toch?
Een betere balans tussen werk en privé
Veel van mijn deelnemers zetten een betere werk-privébalans op hun wensenlijstje.
We focussen ons op productiviteit in het werk, en dat raakt heel gauw aan de balans tussen werk en privé. Hoe vaak word je tijdens het werk gestoord voor privézaken? En net zo goed, hoe vaak (en waarom?) ben je aan het werk in je privé-tijd?
Tips Tips Tips
Ik geef je een paar tips die voorbijkomen in mijn sessies (waarvan de eerste linea recta van een van mijn deelnemers komt 💪):
- Stel jezelf (of elkaar) de vraag: ‘Wat was ook alweer écht de bedoeling?’
Je vraagt jezelf hier wat je écht belangrijk vindt. Waar je 'het allemaal' voor doet en vooral ook hóe! Denk aan wat jou in balans houdt, waar je tijd voor wilt hebben. Hoe had je de combi werk/privé ooit bedacht voor jezelf? En wat moet er nu (dus) veranderen? - Maak onderscheid tussen doelen en randvoorwaarden in je werkwijze.
Ik hoor deelnemers zeggen dat ‘tijd voor mijn mail’ een (inhoudelijk) doel in hun werk is. Net zoals ‘rust’. En ik zie vele ogen opengaan als het besef doordringt dat dit randvoorwaarden zijn. Op zichzelf perfect legitieme randvoorwaarden, maar zeker geen doelen. Als je mail een doel an sich is geworden, dan is dat een alarmsignaal (voor je werkplezier). Wat het mij ook laat zien, is dat jouw energie gaat naar ‘wegwerken’ en ‘bij zijn’. Terwijl je krijgt energie krijgt van impact hebben, resultaten boeken en relaties onderhouden. Ga dus na wat jouw doelen zijn en focus! - Zorg dat je je werk kunt afronden.
De deur dichtdoen kan alleen als je ook wéét dat je werk klaar is voor vandaag. Dat vereist overzicht en structuur. Het helpt jou als je een werkwijze hebt waar je op kunt leunen. Zodat je je werk kunt loslaten en je er afstand van kan nemen. Want je werk leuk vinden is één, maar je hele leven leuk vinden…dat is alles.
Werk is een worsteling als het onbedoeld doorloopt in je vrije tijd
Ter afsluiting. Als je werk onbedoeld je vrije tijd opeet is er een grote kans dat je de volgende worsteling herkent:
- Je hebt geen ruimte om na te denken.
- Je komt niet toe aan wat jij echt belangrijk vindt.
- Je voelt weerzin tegen je mail.
- Je ervaart geen verbinding meer (terwijl er wel contact is).
- Je doet vooral nog reactief wat je gevraagd wordt.
En dat kan (en mag!) dus anders.
"Ik deed veel te veel"
Een deelnemer zei onlangs: “Na twee sessies ziet mijn wereld er al anders uit. Ik deed veel te veel.” Door al haar werk expliciet en zichtbaar te maken, kon zij het gesprek aangaan met collega’s en leidinggevende. Wat hoort nu bij mij, en wat niet? Alles in die tweede categorie kon ze overdragen of delegeren. Inhoudelijk veranderde haar werk direct. En de tijd die ze (onnodig) in teamoverleggen doorbracht, won ze terug. Waardevolle tijd die ze nu zinvol kan besteden, zoals ze bedoeld heeft.